Những thủ đoạn của “tín dụng đen”:
Hiện chưa có định nghĩa chính thống về “tín dụng đen”. Tên gọi “tín dụng đen” xuất phát từ
những hoạt
động tín dụng không tốt, gây ảnh hưởng đến
quyền lợi của người dùng nên người ta thêm từ “đen” vào từ “tín dụng” để thể hiện bản chất của nó. Có thể hiểu “tín dụng đen” là hoạt động
cho vay bất hợp pháp với lãi suất rất cao, vượt mức trần lãi suất theo quy định của nhà nước nhiều lần, không
thông qua hệ thống ngân hàng, không đăng ký kinh doanh cũng như được cấp phép
và không
chịu sự quản lý chính thức bởi bất cứ cơ quan quản lý nhà nước nào.
Đối tượng của “tín dụng đen” rất đa dạng,
chúng thường núp bóng các cơ sở cầm đồ, các công ty dịch vụ tài chính, các
cá nhân có tiền làm tín dụng bất hợp pháp… câu kết với các nhóm đòi nợ thuê hoạt động ở nhiều tỉnh thành trong cả nước. Cụ thể, trước
đây việc hoạt động của các công ty dịch vụ tài chính không được nhà nước cấp
phép. Tuy nhiên, từ khi Thông tư số 39/2014/NĐ-CP ngày 07/5/2014 của Chính phủ được
ban hành thì hoạt động của các công ty này được Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp phép
hoạt động và đang phát triển mạnh, gây ra nhiều hệ lụy, ảnh hưởng đến tình hình
an ninh trật tự xã hội. Giám đốc công ty là người có đủ điều kiện theo quy định,
tuy nhiên đa phần là do một số đối tượng hình sự đứng sau điều hành, tổ chức hoạt
động. Các công ty này thường cho vay tiền bằng cách không thế chấp, lập hồ sơ
mua bán tài sản, sau đó làm hợp đồng cho thuê lại tài sản, viết giấy nhận tiền
xin việc… nhưng thực chất là hoạt động “tín dụng đen” với lãi suất cao; các cơ
sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ thường biến tướng cho vay với lãi suất rất cao dưới
hình thức mua bán, cầm cố tài sản; các cá nhân có tiền hoạt động tín dụng bất hợp
pháp, cho vay với lãi suất cao; các đối tượng hình sự làm tín dụng, cho vay
trong các sới bạc dưới các hợp đồng viết tay, hợp đồng bán nhà, đất, xe ô tô và
tài sản có giá trị khác…
Các đối tượng cho vay nặng lãi nêu trên đã
đánh trúng tâm lý của người vay: nhanh, gọn, thủ tục đơn giản, thậm chí không cần
biết mục đích vay là gì.
Quan hệ dân sự giữa hai bên (bên cho vay
và bên vay) diễn ra âm thầm cho đến khi con nợ không trả được mới tổ chức đòi nợ,
dẫn đến trường hợp giết người, gây thương tích, bắt giữ người trái pháp luật… Chúng
sử dụng nhiều thủ đoạn như khủng bố, đe dọa…
khiến người dân khiếp sợ, không dám tố cáo hoặc không hợp
tác với các
cơ quan chức năng, nên gây khó khăn cho cơ quan chức năng
trong việc điều tra, xác minh, xử lý.
Ở một số địa phương, thời gian qua các đối
tượng cho vay với hình thức dán tờ rơi quảng cáo ở khu dân cư, trường học, cột
điện,… kèm theo số điện thoại để liên hệ. Hình thức vay như bằng tiền mặt, mua
nợ vật tư nông nghiệp (phân bón, thuốc trừ sâu…), mua hàng phục vụ sinh hoạt
(xe máy, gạo, hàng tiêu dùng…). Thủ tục vay rất đơn giản, nhanh chóng, không cần
cầm cố tài sản, chủ yếu tín chấp, dựa trên sự quen biết hoặc thông qua trung
gian giới thiệu. Giấy cho vay không có người làm chứng, công chứng, lãi suất chủ
yếu thỏa thuận bằng miệng giữa người vay và người cho vay, không thể hiện lãi
suất trên tờ rơi quảng cáo, hợp đồng, giấy vay, hoặc ghi lãi suất rất thấp
nhưng thực tế thỏa thuận bằng miệng cao gấp nhiều lần…
Điển hình mới đây ở Gia Lai đã xóa sổ tụ
điểm cho vay nặng lãi núp bóng Công ty TNHH Nhất Tín Phát Gia Lai (có trụ sở tại
95 Lê Duẩn, Tp.Pleiku; 368, 368A Phạm Văn Đồng, Tp.Pleiku và 863A Hùng Vương, Thị
trấn Chư Sê, tỉnh Gia Lai). Ngoài ra, công ty này còn có những địa điểm kinh
doanh tại các địa phương khác như Bình Định, Đăk Lăk, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng
Nam… hoạt động của chúng núp bóng mua bán, cho thuê xe ô tô, xe máy nhưng thực
chất là cho vay nặng lãi với lãi suất 144%/năm.
Để tránh sập bẫy “tín dụng đen”, người
dân cần phải:
Một là, nâng cao ý thức
bản thân về “tín dụng đen” và nhận thức về pháp luật để tự mình phòng tránh qua
việc nhận biết về hình thức này như: tránh xa những quảng cáo kêu gọi vay vốn
ưu đãi hay đăng ký thẻ tín dụng không chứng minh thu nhập hoặc thu nhập thấp… tại
các bảng thông báo, tờ rơi ở ngã tư, cột điện, khu dân cư. Nên tìm hiểu thông
tin vay vốn từ các ngân hàng hoặc các website tài chính uy tín có sự đảm bảo của
các cơ quan chức năng nhà nước; cần kiểm tra lại các thông tin với bạn bè, đồng
nghiệp, người thân… trước khi có vay vốn tại cá nhân hay tổ chức nào đó. Nếu
nhu cầu chưa thật sự cần thiết hãy cân nhắc việc vay vốn.
Hai là, khi thấy các tờ
rơi quảng cáo cho vay dán ở khu vực công cộng, xung quanh các hộ dân sinh sống,
dán trên cột điện, góc tường … chúng ta nên xé bỏ hoặc bôi xóa số điện thoại nhằm
phòng ngừa không để người khác sập bẫy của bọn chúng.
Ba là, khi phát hiện
có dấu hiệu của tổ chức “tín dụng đen” hoặc những nhóm thanh niên thuê nhà tạm
trú trên địa bàn nghi là tay chân của những tổ chức tín dụng này, cần kịp thời
báo với các cơ quan chức năng để có biện pháp ngăn chặn xử lý.
Thảo Nhiên