Ngày 6-12, Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) đã trao giải “Hành động dũng cảm đặc biệt trên biển” (IMO Award for Exceptional Bravery at Sea) cho “người hùng” Trần Văn Khôi, nhân viên cứu nạn của Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực 2 (TP Đà Nẵng) thuộc Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải Việt Nam.
Thuyền viên Trần Văn Khôi chuyên làm nhiệm vụ tìm kiếm cứu nạn thuộc tàu SAR 412 tại Trung tâm Phối hợp tìm kiếm cứu nạn hàng hải khu vực 2. Ông được Hội đồng IMO bình chọn trong phiên họp lần thứ 125 nhận Giải thưởng vì đã dũng cảm cứu được 4 người trong vụ tàu hàng VIETSHIP 01 bị chìm tháng 10-2020 trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở Biển Đông.
Đây là lần đầu tiên IMO vinh danh một thuyền viên của Việt Nam vì có hành động dũng cảm khi cứu nhiều người trên biển.
Gồng mình vượt sóng cứu người
Sự cố bắt đầu xảy ra vào ngày 8-10-2020, lũ lụt trên diện rộng và gió bão đã khiến tàu hàng VIETSHIP 01 bị cuốn trôi và chìm ở vùng nước nông khi đang cập cảng Cửa Việt (tỉnh Quảng Trị). 12 thuyền viên trên tàu bị mắc kẹt, tập trung trên nóc cabin tàu. Trong tình huống đó, một số đơn vị cứu hộ ngay lập tức được triển khai nhưng kế hoạch cứu hộ không khả thi do điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Sáng ngày 9-10, chứng kiến cảnh 2 thuyền viên bị sóng mạnh cuốn trôi ra biển khi đang làm nhiệm vụ canh bờ, ông Khôi ngay lập tức buộc một sợi dây vào người, xả thân vượt những con sóng cao đến 5m và dòng chảy mạnh, giải cứu cả 2 người này. Chiều cùng ngày, 2 thuyền viên khác của tàu hàng bị nạn đã may mắn được sóng đánh dạt vào bờ.
Ngày 10-10, một tàu cá khác đã bị đánh chìm trong quá trình tiếp cận tàu VIETSHIP 01 do sóng biển cao và mạnh. Một ngư dân bị sóng dữ cuốn vào bờ nhưng 3 người khác phải leo lên tàu VIETSHIP 01 để đảm bảo an toàn.
Chiều 10-10, không chút chần chừ, ông Khôi tiếp tục xung phong tìm phương án tiếp cận khác, bằng cách dùng súng bắn dây nối tàu bị chìm vào bờ. Điều kiện biển khắc nghiệt đã cản trở mọi nỗ lực cứu hộ khiến 2 thành viên phi hành đoàn phải nhảy xuống nước. Một lần nữa, ông Khôi lại liều mình bơi giữa những “bầy” sóng dữ để cứu các ngư dân.
Đến ngày 11-10, trực thăng cứu hộ được triển khai đến hiện trường và những người sống sót còn lại đã được đưa đến nơi an toàn.
Những ngày quăng quật trên biển như thế đã không còn xa lạ với thuyền viên Trần Văn Khôi. Sinh ra và lớn lên ở quê hương Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, sau khi tốt nghiệp Trường Cao đẳng Hàng hải, Trần Văn Khôi vào Đà Nẵng nhận nhiệm vụ. Tính đến nay, ông đã có 10 năm là thuỷ thủ tàu SAR 412 và 5 năm là nhân viên cứu nạn thuộc Trung tâm Phối hợp tìm kiếm, cứu nạn hàng hải khu vực 2.
Tình người tỏa sáng giữa những con sóng dữ
Ông Trần Văn Khôi chia sẻ: “Tôi hy vọng với sự ghi nhận này, tôi có thể lan tỏa tinh thần dũng cảm, ý chí quật cường của người Việt Nam đến thuyền viên cả nước để trong tương lai chúng ta có nhiều tấm gương sáng, phấn đấu xây dựng ngành hàng hải nước nhà phát triển”.
Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Xuân Sang đánh giá: “Hành động của anh Khôi đã thật sự vượt quá khả năng của người bình thường ở trong điều kiện đặc biệt khó khăn. Tôi lấy làm vinh dự, cảm kích trước sự quan tâm, đánh giá của IMO với thuyền viên của chúng ta. Hành động đặc biệt dũng cảm của anh Khôi góp phần nâng cao vị thế ngành hàng hải Việt Nam và vị thế Việt Nam trên trường quốc tế”.
Ngày 19-8-2021, Đại diện phái đoàn Hoa Kỳ tại Việt Nam Chistoper Klein đã gửi thư tới Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang (lúc đó là Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam), nhấn mạnh: “Những nỗ lực kéo dài 3 ngày của Trung tâm nhằm giải cứu các thuyền viên quả đúng là anh hùng. Anh Khôi đã 3 lần quên mình, đặt bản thân vào tình thế hiểm nguy để cứu những thuyền viên của tàu VIETSHIP 01 đang bị mắc cạn. Khi gặp phải điều kiện biển động và thời tiết khắc nghiệt, anh Khôi và các nhân viên cứu nạn khác đã cho thấy sức chịu đựng tinh thần và thể chất to lớn. Sự quả cảm phi thường của họ đã tạo nên một cuộc giải cứu kịch tính, cứu sống hơn một tá sinh mạng”.
Quay ngược lại quá khứ, những câu chuyện xung quanh công tác cứu nạn, cứu hộ trong đợt lũ lớn cuối năm 2020 là minh chứng cho lòng dũng cảm và tình thương giữa người với người của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó, báo cáo sơ kết về công tác phối hợp cứu nạn 9 tháng đầu năm và phương hướng nhiệm vụ kế hoạch 3 tháng cuối năm 2021, ông Vũ Việt Hùng, Phó tổng giám đốc Trung tâm Phối hợp tìm kiếm, cứu nạn hàng hải Việt Nam cho biết, dưới sự chỉ đạo sát sao của Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, Bộ Giao thông vận tải, Cục Hàng hải Việt Nam, công tác tìm kiếm cứu nạn trên biển luôn đảm bảo thường trực 24/7, sẵn sàng thu nhận thông tin và xử lý kịp thời 100% các sự vụ liên quan đến tai nạn và sự cố hàng hải trên vùng biển có trách nhiệm tìm kiếm cứu nạn của Việt Nam.
Theo Cục Hàng hải Việt Nam, năm 2021, trên toàn thế giới có 37 cá nhân được 23 quốc gia thành viên và 4 tổ chức quốc tế đề cử nhận giải thưởng IMO về hành động dũng cảm trên biển. Với lòng dũng cảm, ý chí và sức chịu đựng phi thường, ông Trần Văn Khôi đã vượt qua 36 cá nhân để nhận giải thưởng danh giá này. Một lần nữa, ngành hàng hải Việt Nam lại được tôn vinh trên trường quốc tế.
Mỗi trận bão tố, thiên tai chính là một cuộc tập trận rèn luyện ý chí, nghị lực và đúc rút kinh nghiệm, tạo nên “tinh thần thép” cho cả những ngư dân và lực lượng tìm kiếm, cứu nạn. Tinh thần ấy được hun đúc nên từ ý chí, nghị lực và đặc biệt là truyền thống “thương người
như thể thương thân” của dân tộc Việt.
